Jak dbać o ogród w zimę?

Chcesz wiosną i latem cieszyć się widokiem pięknego ogrodu, pełnego bujnej roślinności i uroczych zakątków? Zadbaj o niego zimową porą!

Zabezpieczenie róż na zimę w ogrodzie, czy ochrona trawnika to jedne z zadań, które powinieneś wykonać. Przeczytaj nasz poradnik i sprawdź, o czym jeszcze nie możesz zapomnieć?

Spis treści

Co zrobić, by zimą zadbać o ogrodową roślinność?

Jak dbać o trawnik zimą?

Zimowanie instalacji i sprzętu

Woda i lód w ogrodzie

Ścieżki, podjazdy i bezpieczeństwo

Szklarnia przydomowa zimą - pielęgnacja i bezpieczeństwo

Zimowy kalendarz prac (grudzień-luty)

Najczęstsze zimowe błędy

Podsumowanie

FAQ najczęściej zadawane pytania

Artykuły powiązane

 

Co zrobić, by zimą zadbać o ogrodową roślinność?

Chcesz, żeby Twój ogród przetrwał zimowy czas, który dla wielu roślin jest szczególnie wymagający? Już jesienią powinieneś zaordynować w nim stosowne prace. Zimą najważniejszym zadaniem jest ochrona roślin przed mrozem i nadmiarem śniegu zalegającym na trawnikach, gałęziach, liściach i łodygach. Jak zadbać o ogród, by wiosną cieszył pięknym wyglądem? Poniżej znajdziesz kilka praktycznych wskazówek:

• Pojedyncze rośliny osłoń kloszami, a grządki – tunelami foliowymi (pamiętaj, by liście nie dotykały folii),
  
  
• Z kwiatów regularnie strząsaj śnieg, a w mroźne dni nakładaj kaptury z agrowłókniny lub ustaw osłony przeciwwiatrowe,

• Krzewy zabezpiecz słomą między pędami, owiń jutą, usyp kopczyk z ziemi i zwiąż szeroko rozłożone gałęzie, by nie łamał ich ciężar śniegu,
  
  
• Młode drzewa owiń słomą i jutą, możesz dodać maty bambusowe/słomiane i spiąć wszystko opaskami zaciskowymi, które łatwo zdejmiesz wiosną.

Więcej praktycznych wskazówek o doborze materiałów i terminie okrywania roślin znajdziesz w naszym poradniku: "Okrywanie roślin na zimę".

PRAKTYCZNA PORADA Nie zapominaj o podlewaniu zimozielonych krzewów, takich jak różanecznik, czy wrzosiec. Najlepiej to zrobić w dni, kiedy temperatura jest dodatnia.

 

Jak dbać o trawnik zimą?

Pielęgnacja trawnika z myślą o zimie zaczyna się już w październiku i listopadzie. To wtedy należy zmniejszyć częstotliwość koszenia, a przede wszystkim – usunąć z trawy pozostałości liści czy gałązek.

Trawnik należy też bezwzględnie nawodnić i napowietrzyć.

Warto też mieć na uwadze konieczność zgarniania nadmiaru śniegu – możesz go przenieść pod drzewa, gdzie się roztopi i odżywi korzenie.

PRAKTYCZNA PORADA Jeśli chcesz, by trawnik był ustabilizowany nawet po okresie pozimowych roztopów, zanim zasiejesz trawę, zastosuj kratkę trawnikową, która będzie doskonałym rozwiązaniem szczególnie w miejscach, gdzie nawet okazjonalnie parkują samochody.

 

Zimowanie instalacji i sprzętu

Zimą warto zatroszczyć się nie tylko o rośliny, ale również o instalacje, takie jak nawodnienie, zbiorniki np. na deszczówkę, narzędzia ogrodowe, czy donice wolnostojące.

 

5 kroków, jak zadbać o system kroplujący i zbiorniki:

1. Zakręć dopływ wody i opróżnij przewody.
   
   
2. Przedmuchaj linie (np. kompresorem z niskim ciśnieniem).
   
   
3. Zdejmij i przechowaj filtry w suchym miejscu.
   
   
4. Opróżnij zbiorniki/rynny z osadów; zostaw minimalny poziom lub całkiem spuść.
   
   
5. Sprawdź uszczelki i szybkozłączki, odłóż w pojemnikach opisanych na wiosnę.

 

Konserwacja narzędzi

Po całym sezonie stosowania narządzi ogrodowych, aby wydłużyć ich żywotność i przygotować do kolejnego sezonu, warto wykonać tych kilka kroków:

• Oczyść z żywicy i ziemi,
  
  
• zdezynfekuj (np. spirytusem),
  
  
• naostrz sekatory/nożyce,
  
  
• metalowe elementy zabezpiecz olejem,
  
  
• drewniane trzonki przeszlifuj i zabezpiecz olejem,
  
  
• Przechowuj w suchym miejscu, zawieszone lub w skrzyniach.

 

Taras

W okresie letnim taras, to często miejsce najbardziej tętniące życiem. Gdy przychodzi jesień, warto wykorzystać resztki ładnej pogody na zabezpieczenie infrastruktury tarasowej przed nadchodzącą zimą. Na co warto zwrócić uwagę w kontekście przygotowywania tarasu na zimę? Oto kilka ważnych aspektów:

Donice ceramiczne  - warto je odizolować od gruntu stosując podkłady np. ze styropianu, ścianki ocieplij kartonem lub również styropianem. Następnie całą donicę ustaw przy ścianie, bez przeciągów, by roślinom łatwiej było przetrwać mroźny i wietrzny okres.

Meble ogrodowe - na początek oczyść je i wysusz. Następnie, jeśli masz taką możliwość, schowaj je pod zadaszeniem. Jeśli nie, okryj przewiewnym pokrowcem. W przypadku mebli drewnianych konieczne jest zabezpieczenie ich olejem.

 

Woda i lód w ogrodzie

Oczko wodne zimą 

Choć to może nie być oczywiste, przydomowe oczka wodne również wymagają od nas uwagi. W okresach, kiedy już woda zamarza, pamiętaj, aby nie rozbijać lodu, gdyż grozi to szokiem dla pływających w nim ryb. Zamiast tego zastosuj pływak, napowietrzacz lub matę styropianową do utrzymania przerębli i odgazowania.

Roztopy i odwodnienie

Po intensywnych opadach, czy w trakcie roztopów, sprawdź drożność odpływów i krat zbierających wodę. Jeśli obserwujesz, że są miejsca, gdzie woda stoi, rozważ zastosowanie odwodnienia liniowego, szczególnie na styku podjazd–chodnik.

 

Ścieżki, podjazdy i bezpieczeństwo

Odśnieżanie bez soli

Sól szkodzi glebom i roślinom. Zamiast niej używaj piasku/żwiru na śliskich odcinkach i regularnie zgarniaj świeży śnieg.

Tymczasowe ciągi po trawniku

Aby nie ubić murawy zimą, wyznacz przejścia i — jeśli to stała trasa — ułóż kratki trawnikowe (sezonowo lub na stałe).

Zwierzęta zimą — ogranicz szkody

W okresie zimowym, dzikie zwierzęta szukają różnych sposobów na zdobycie jedzenia. Warto zatem zastosować kilka środków zabezpieczających rośliny przed zniszczeniem:

• młode drzewa zabezpiecz osłonami pni,
• rabaty przed podkopywaniem osłoń siatką lub niskim płotkiem bądź palisadą.

Dokarmianie ptaków

W tym trudnym okresie zadbajmy również o ptaki, którym trudno samodzielnie zdobyć pożywienie.

Podawaj ziarno, słonecznik, kule tłuszczowe, unikaj natomiast chleba i słonych resztek. Karmnik ustaw osłonięty od wiatru, z dala od szyb.

 

Szklarnia przydomowa zimą — pielęgnacja i bezpieczeństwo

Przydomowa szklarnia, będąca dotychczas miejscem intensywnie użytkowanym, teraz wymaga zaopiekowania i przygotowania na okres zimowy.

1. Zanim przyjdą stałe mrozy, usuń resztki roślin i umyj szyby/poliwęglan. Konstrukcję natomiast sprawdź pod kątem uszczelek, śrub i mikropęknięć. Wymień, to co uszkodzone lub zużyte.
   
   
2. Po opadach regularnie zgarniaj śnieg z dachu i rynien, żeby nie przeciążać szkieletu.
   
   
3. W czasie odwilży krótko wietrz, by odprowadzić kondensację i ograniczyć choroby grzybowe.
   
   
4. Glebę w szklarni zostaw lekko wilgotną (nieprzelane podłoże w chłodzie) i — jeśli zimujesz rozsadniki lub zioła — zastosuj podwójne okrycie (mini-tunel wewnątrz + biała agrowłóknina) albo minimalne ogrzewanie, sterowane termostatem.
   
   
5. Zabezpiecz drzwi i próg przed przewiewem, a szczeliny przy gruncie osłoń drobnooczkową siatką, by nie wchodziły gryzonie.
   
   
6. Wczesną wiosną wykonaj dezynfekcję kontaktową blatów i narzędzi, zanim zaczniesz ponownie obsadzać szklarnię.
   
   

Zimowy kalendarz prac (grudzień–luty)

Co tydzień (rutyna kontrolna):

• Strząsanie śniegu z iglaków: rób to z dołu do góry otwartą dłonią lub miękką szczotką, żeby nie łamać pędów. Przy mokrym, ciężkim śniegu możesz delikatnie podwiązać kolumnowe formy (tuje, jałowce), ale bez ściskania gałęzi.
• Kontrola wiązań krzewów: sprawdź, czy sznurek nie wrzyna się w pędy (po odwilżach poluzuj). Szeroko rozłożone krzewy (np. hortensje, berberysy) dogiąć delikatnie ku środkowi i związać, żeby śnieg ich nie „rozjeżdżał”.
• Drożność rynien i odpływów: usuń liście, lód i śnieg z kratek ściekowych oraz korytek przy tarasie/podjeździe. Zalegająca woda podczas mrozu rozsadzi nawierzchnię i może zalać rabaty.

Sygnały, że czas zajrzeć częściej: silny wiatr, marznący deszcz, obfite szrony, które „sklejają” igły.

 

Po dużych opadach (interwencje pośniegowe):

• Poprawa ścieżek i dojść: odgarnij śnieg zanim zamarznie na twardo. Zamiast soli użyj piasku lub drobnego żwiru — sól szkodzi roślinom i glebie. Miej wiadro z piaskiem pod ręką przy wejściu.
• Dodatkowe posypanie „punktów krytycznych”: schody, podjazd przy garażu, przejście do kompostownika/szopki — tam, gdzie najczęściej chodzisz i gdzie ubijesz lód.
• Przewietrzenie okryć w cieplejszy dzień: gdy temperatura podskoczy powyżej 0 °C i nie pada, uchyl lub poluzuj okrycia (agrowłóknina, chochoły), żeby wypuścić wilgoć i parę. Po ochłodzeniu znów je zamocuj.
• Odciążenie szklarni/tunelu: zgarnij śnieg z połaci i rynien, sprawdź, czy nie pojawiły się „kieszenie” lodu w folii.

Czego nie robić: nie posypuj solą przy rabatach i pniach drzew; nie rozbijaj zlodowaciałej skorupy na gałęziach —poczekaj na lekki plus, potem usuń.

 

W odwilż (gdy jest na plusie w dzień):

• Wietrzenie okryć: rozchyl włókninę, chochoły i maty na kilka godzin, żeby odparować wilgoć — ograniczysz pleśnie i „zaparzanie” pąków. Nie zdejmuj okryć całkowicie, jeśli prognoza zapowiada powrót mrozu.
• Zastoiny wody: obejdź ogród i poszukaj kałuż na trawniku i przy rabatach. Delikatnie przekłuj darń widłami lub zrób małe rowki odpływowe, żeby woda zeszła — stojąca woda + nocny mróz = uszkodzenia korzeni.
• Podkłady pod donicami: podnieś lub popraw dystanse (deski, kratki), by donice nie stały w wodzie. Sprawdź, czy otwory odpływowe nie są zatkane.
• Podlewanie zimozielonych: jeśli było długo sucho i jest odwilż, minimalnie podlej zimozielone (różaneczniki, ostrokrzewy). Zrób to w środku dnia, by woda zdążyła wsiąknąć przed nocnym spadkiem temperatur.
• Przegląd kory/ściółki: uzupełnij warstwę tam, gdzie wiatr ją wywiał — 5–8 cm pomaga stabilizować temperaturę gleby.

Uwaga na timing: odwilże bywają krótkie. Priorytet daj wietrzeniu okryć i odprowadzaniu wody; resztę zrób, jeśli starczy czasu.

 

---

ZIMOWY KALENDARZ - mini Checklista do pobrania

---

 

Najczęstsze zimowe błędy

1. Ubity śnieg na tych samych ścieżkach po trawniku → łysiny na wiosnę.
2. Sól przy rabatach i młodych drzewach.
3. Rozbijanie lodu w oczku.
4. Zasypywanie wylotów odwodnienia śniegiem.
5. Zostawienie pełnych wody węży/filtrów systemu kroplującego.
   
   

Podsumowanie

Zima to chwila oddechu dla ogrodu — i najlepszy moment, by pomóc mu bezpiecznie przeczekać chłody. W dzisiejszym artykule wskazaliśmy wiele obszarów, które wymagają naszej uwagi i działań, aby z dbałością podejść zarówno do roślin, jak i sprzętu, wyposażenia tarasu, czy narzędzi. 

Dzięki tej zimowej trosce ogród odwdzięczy się wiosną — zdrowym startem, soczystą zielenią i kwitnieniem bez niespodzianek.

 

FAQ najczęściej zadawane pytania

Jak zimować linię kroplującą

Opróżnij, przedmuchaj, zdejmij filtry i przechowuj je na sucho.

 

Czym posypywać śliskie ścieżki zamiast soli?

Piaskiem lub drobnym żwirem. Zrezygnuj ze soli w pobliżu roślin.

 

Jak zrobić bezpieczny przerębel w oczku?

Użyj pływaka/napowietrzacza; nie rozbijaj lodu.

 

Jak chronić trawnik, gdy muszę chodzić „na skróty”?

Wyznacz stałe przejście i rozłóż kratki trawnikowe.

 

Jak zabezpieczyć młode pnie przed zającami?

Owiń osłonami pień i dodaj niską siatkę wokół rabat.

 

---

Artykuły powiązane

Okrywanie roślin na zimę

AGROWŁÓKNINA czy AGROTKANINA - Co powinieneś wiedzieć przed zakupem?

AGROWŁÓKNINA BIAŁA - Jak ją położyć?

AGROWŁÓKNINA czy GEOWŁÓKNINA - Co wybrać?

AGROWŁÓKNINA czy FOLIA PERFOROWANA - Co wybrać?

AGROTKANINA DO OGRODU - Do czego służy?

---

Autor: Katarzyna Szczepańska

Od ponad 20 lat wspiera klientów biznesowych i indywidualnych, doradzając w zakresie galanterii betonowej oraz asortymentu ogrodowego w firmie Z.P.B. Kobet. Prywatnie pasjonatka zieleni – jako ogrodnik z zamiłowania tworzy własny przydomowy ogród, czerpiąc inspiracje z doświadczeń zawodowych i wieloletniej praktyki.